به گزارش آهنیفو، گفتگویی با وحید نوروزیان، مدیرارتباطات فولاد کویر انجام داده است که در ادامه مشروح آن را میخوانیم:
• تولید فولاد در مناطق کویری همواره مورد انتقاد فعالان محیط زیست بوده است؛ به واقع فولادسازی چه میزان مصرف آب دارد؟

تولید فولاد در کویر چند بعد دارد. اول آب و برق و سپس منابع باید به مقدار کافی تهیه شود. در ایران فولاد به عنوان یک صنعت آلوده که باعث خدشه به محیط زیست شده، شناخته میشود. علت این برداشت، تجربه تاریخی است که به مرور پیش آمده، اما حجم مصرف آب در تولید فولاد هیچگاه به درستی تحلیل نشده است. مثلاً کارخانهی سایپا کاشان تعطیل شده، چون آب ندارد و گفته اند ۳ هزار مترمکعب مصرف دارند. این رقم ۳ برابر مصرف آب صنایع فولاد در آن منطقه است. هیچ تحقیق دقیقی درباره مصرف آب در صنایع فولاد وجود ندارد. برخی میگویند ۳۰ هزار لیتر برای یک تن فولاد آب نیاز است، اما این رقم اصلاً اثبات نشده است. در دسته بندی‌های جهانی، جوهرسازی، کاغذسازی، تولید گوشت بیشترین مصرف آب را دارند و دهمین مورد آن فولاد است. الان در کاشان و آران و بیدگل که دشت مشترک آبی وجود دارد؛ طبق اعلام سازمان آب، ۴۰۰ میلیون مترمکعب مصرف آبی دارند که ۹۰ درصد آن در کشاورزی، ۶ درصد در بخش خانگی و ۴ درصد در بخش صنعتی مصرف میشود. از ۴ درصد بخش صنعتی که حدوداً هزار و ۸۰۰ کارخانه وجود دارد، ۳ کارخانه فولاد هم در این بین وجود دارد.
• تجربه جهانی در زمینه تولید فولاد بدون آلایندگی به ما چه میگوید؟

ما باید کشور‌های فولادی جهان را بررسی کنیم. بزرگترین تولیدکننده فولاد چین است که ایران رتبه دهم را با تولید سالیانه ۳۰ میلیون تن دارد. رتبه اول حدود یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون تن است. درنتیجه اعداد تولیدی قابل مقایسه نیست. کره جنوبی که یک جزیره بدون منبع است چگونه صد میلیون تن فولاد تولید میکند؟ مثلاً ما کارخانه فولادی در اتریش داریم که وسط جنگل و در حاشیه شهر بنا شده است. شما هرکجای زمین دست بگذارید محیط زیست است. مهم این است که ما به محیط زیست آسیب نزنیم. شما هرکجای این محیط زیست دود تولید کنید، به محیط زیست آسیب زده اید، فولاد هم مسلماً در تولید خود غبار ایجاد می کند. دلیل اینکه اتریش می تواند در وسط شهر خود کارخانه فولاد بزند، سطح تکنولوژی است. کارخانه‌های فولادی در کشور‌های توسعه یافته وجود دارد که هیچ آلایندگی ندارند. در ایران عدد مجاز برای آلایندگی ۸۰ پی. پی.‌ام است، اما فولاد مبارکه به عنوان تمیزترین شرکت فولادی، نزدیک ۲۰۰ است. ذوب آهن و برخی دیگر از فولادی‌ها اعداد بسیار بالاتری دارند. ما باید برای کاهش زیان محیط زیستی تولید فولاد، به سوی تکنولوژی‌های روز دنیا حرکت کنیم.
• آیا تمامی صنایع فولادی کشور درگیر یک میزان از مصرف شدید هستند؟

زنجیره تولید فولاد ۶ مرحله است که فولادمبارکه و هرمزگان و اهواز و خراسان و ذوب آهن این زنجیره را دارند، اما دیگر شرکت‌ها این ۶ مرحله را ندارند؛ در نتیجه تمامی شرکت‌های فولادی به میزان مجموعه‌های بزرگ، مصرف آب ندارند. شما وقتی درباره مصرف منابع و انرژی صحبت میکنید، ارزش افزوده را باید در نظر بگیرید؛ مثلاً بگویید ۳۶۰ میلیون مترمکعب پیرامون کشاورزی در منطقه کاشان مصرف میشود، اما چقدر درآمد و بازدهی دارد؟ اگر میزان مشخصی آب به صنایع فولاد میآید چه میزان درآمد کسب میشود؟ باید مصرف آب صنایع فولادی را به صورت تفکیک شده و واقعی قضاوت کنیم.

کارخانه جات فولاد با توجه به تجربه هایی که در مناطق کویری کسب شده، می توانند مصرف خود را نسبت به آب‌های زیرزمینی قطع کنند. فولاد مبارکه پسآب ۱۰ شهر نزدیک اصفهان را استفاده می کند، اما باز هم کم می آورد. نکته اینجاست که سیستم خنک سازی آنقدر نیاز به آب دارد که کاری نمی تواند جز جذب آب انجام داد. باید سطح تکنولوژی خنک سازی به روز شود. مصرف آب فولاد هم صرفاً در قسمت داغ نیست، از اول معدن که برداشت می کنید زنجیره اول فولاد است تا مرحله ریخته گری و تولید ورق که تمام آن نیاز به آب دارد. کاهش شوری آب زیرزمینی هم تا حدی ممکن است. بازچرخانی آب نهایتاً چند بار انجام میشود، اما با تصفیه خانه میتوانیم ۱۷ بار بازچرخانی آب داشته باشیم. این یعنی میتوان با تکنولوژی، در کویر هم با بدون مصرف آب زیاد، فولاد تولید کرد. تکنولوژی‌های جدیدتر روند مصرف بی رویه آب را تا ۹۰ درصد کاهش میدهد. مشکل ما تحریم است که باعث شده سیستم‌های فولادی ما به شدت مستهلک شوند. سیستم جدید میتواند وارد شود، اما نزدیک ۵ برابر هزینه‌های دستگاه‌ها را بالا میبرد. اگرچه بهره وری کارخانه با این اقدامات بالا میبرد.

فولاد اساساً خیلی خوشنام نیست، از آن طرف در برنامه چهارم توسعه قرار بود به ۵۵ میلیون تن ظرفیت تولید فولاد برسیم که تحریم اجازه نداد. با این وضعیت رفتن به سوی فولاد‌های کمی دیگر توجهی ندارد. ما باید به سمت فولاد‌های خاص حرکت کنیم و ارزش افزوده فولاد را بالا ببریم. توسعه کیفیت باید جایگزینی توسعه کمیت شود.

انتهای پیام/م